Witaminy rozpuszczalne w t艂uszczach
09.09.2022
Do witamin rozpuszczalnych w t艂uszczach zaliczamy witaminy A,D,E i K.
Jak sama nazwa wskazuje ich wch艂anianie zwi臋ksza si臋 pod wp艂ywem t艂uszczu zawartego w po偶ywieniu.
Rola witamin w naszym organizmie
Witaminy nie stanowi膮 藕ród艂a energii czy sk艂adnika budulcowego, s膮 jednak odpowiedzialne za przebieg wielu procesów biochemicznych w naszym organizmie. Nasz organizm, z pewnymi wyj膮tkami, nie wytwarza witamin, dlatego bardzo wa偶ne jest by dostarcza膰 je w dobrze zbilansowanych posi艂kach.
Witamina A
Inaczej nazywana retinolem i jego pochodnymi. Witamina ta wp艂ywa na prawid艂owe widzenie oraz w艂a艣ciwy stan skóry. W przypadku jej niedoboru mówimy o “kurzej 艣lepocie” czyli znacznie gorszym widzeniu o zmroku. U dzieci niski poziom witaminy A powoduje zahamowanie wzrostu.
Nadmiar retinolu równie偶 nie jest dobry dla naszego organizmu, a wr臋cz jest toksyczny, powoduje powi臋kszenie w膮troby i 艣ledziony, bóle g艂owy, problemy z wypadaniem w艂osów czy 艂amliwo艣膰 paznokci
Produkty bogate w t臋 witamin臋 s膮 pochodzenia zwierz臋cego.
Witamina D
Inaczej nazywana cholekalcyferolem i jego pochodnymi. Wp艂ywa na prawid艂ow膮 budow臋 uk艂adu kostnego, ale równie偶 wp艂ywa na uk艂ad nerwowy i reguluje wytwarzanie insuliny. Dodatkowo, witamina D jest niezwykle wa偶na przy zachowaniu odpowiedniej odporno艣ci organizmu.
G艂ównym 藕ród艂em witaminy D jest s艂o艅ce. Nale偶y pami臋ta膰 偶e stosowanie filtrów przeciws艂onecznych hamuje wch艂anianie witaminy D.
Tak jak w przypadku innych witamin niedobór witaminy D mo偶e mie膰 swoje konsekwencje, mo偶e prowadzi膰 do krzywicy u dzieci, a u doros艂ych do osteomalacji, mog膮 zacz膮膰 rozwija膰 si臋 choroby uk艂adu kr膮偶enia, a nawet zapocz膮tkowa膰 cukrzyc臋.
Nadmiar witaminy D objawia si臋 zaburzeniami rytmu serca, bólami g艂owy czy kamic膮 p臋cherzyka 偶ó艂ciowego.
Witamina E
Inaczej nazywana tokoferolem, tak zwana witamina p艂odno艣ci, poniewa偶 warunkuje prawid艂owe funkcjonowanie narz膮dów rozrodczych. Jest silnym antyoksydantem, który ma za zadanie chroni膰 komórki przed utlenianiem i zniszczeniem.
Witamin臋 E mo偶emy dostarczy膰 z po偶ywieniem, znajduje si臋 w produktach pochodzenia ro艣linnego takich jak ro艣liny str膮czkowe, orzechy (na przyk艂ad orzechy w艂oskie), oliwa z oliwek, pestki s艂onecznika, oliwki.
Nadmiar tej witaminy prowadzi do przem臋czenia, problemów ze wzrokiem czy bólów g艂owy. Jednak nasz organizm potrafi sam pozby膰 si臋 nadmiaru witaminy E, wi臋c objawy nadmiaru pojawiaj膮 si臋 bardzo rzadko.
W przypadku niedoboru witaminy E mog膮 wyst膮pi膰, trudno艣ci z koncentracja, pogorszenie stanu skóry, pogorszenie wzroku, anemia a nawet bezp艂odno艣膰. Niedobór witaminy E, równie偶 pojawia si臋 bardzo rzadko, a najcz臋艣ciej niedobór spowodowany jest zaburzeniami wch艂aniania t艂uszczy.
Witamina K
Inaczej nazywana fitochinem lub menadionem. Odpowiada za prawid艂owe krzepni臋cie krwi. Wykazuje w艂a艣ciwo艣ci przeciwgrzybicze, przeciwzapalne i przeciwbólowe.
Produkty bogate w witamin臋 K to: szpinak, brukselka, broku艂y, sa艂ata, natka pietruszki, bo膰wina, pomidory, niektóre oleje i orzechy.
Nadmiar tej witaminy mo偶e objawia膰 si臋 nadmiern膮 potliwo艣ci膮, anemi膮 i os艂abienie funkcjonowania w膮troby.
Niedobór witaminy K powoduje trudniejsze i d艂u偶sze leczenie ran, s艂ab膮 krzepliwo艣膰 krwi oraz biegunki.
Badania okresowe
W przypadku witamin najwa偶niejsze jest regularne badanie, by sprawdza膰 czy ich poziom jest prawid艂owy i nie dosz艂o do awitaminozy. Bardzo 艂atwo przez suplementy dost臋pne na rynku uzupe艂ni膰 witaminy, ale ich nadmiar jest równie gro藕ny co niedobór. “Przedawkowanie” witamin nazywamy stanem hiperwitaminozy.
