Zdrowie Healthy News

Dieta bez laktozy i glutenu – o czym warto pamiętać?

12.09.2022

Produkty bez glutenu i laktozy już od paru lat cieszą się niesłabnącą popularnością. Jest to wskazane w przypadku niektórych chorób lub problemów trawiennych. Jednakże często decydują się na nią także osoby, które nie mają żadnych wskazań medycznych do eliminacji tych dwóch składników z codziennej diety.

Wobec tego śmiało można pokusić się o stwierdzenie, że dieta bez laktozy stała się modna i popularna. Warto zastanowić się nad tym, czy ślepe podążanie za modą ma sens w przypadku żywienia? Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, zapraszamy do zapoznania się z tym artykułem.

Dieta bez laktozy i glutenu – kiedy ma sens?

Jak wspomniano we wstępie, obecnie wiele osób decyduje się na stosowanie diety bez cukru mlecznego wyłącznie z powodu mody. Nie robią tego, dlatego że mają nietolerancje lub czują się źle po spożyciu produktów z tymi składnikami. Warto pochylić się nad tym, czy takie zachowanie ma sens? Okazuje się, że nie bardzo.

Eliminacja różnych produktów z diety bez wyraźnej przyczyny nigdy nie jest dobrym pomysłem. Jeśli się na to decydujemy, to pamiętajmy, aby zrównoważyć ewentualne braki. Musimy dostarczyć organizmowi wszystkie składniki odżywcze, niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania. Niedobór ważnej witaminy lub substancji w diecie może być groźniejszy niż sama alergia lub nadwrażliwość. W takich przypadkach warto postarać się o dobre zamienniki w jadłospisie. 

Stosowanie diety bez gluteiny lub cukru mlecznego ma sens, gdy lekarz zaleci Ci taki sposób odżywiania. Może to zrobić, gdy pacjent ma problemy z przyswajaniem tych substancji. Wyróżnia się 3 podłoża tego typu zaburzeń: autoagresywne, alergiczne i niealergiczne, do tego dochodzi nietolerancja laktozy.

Eliminacja tych dwóch składników pokarmowych powinna mieć miejsce, gdy Twój organizm tego potrzebuje lub czujesz się źle po posiłku. Rezygnacja z jakiegoś składnika odżywczego, dlatego że robi tak jakaś celebrytka lub Twój znajomy, nie jest dobrym pomysłem.

Objawy nietolerancji cukru mlecznego i glutenu

Jak rozpoznać u siebie nietolerancję organizmu na składniki omawiane w tym artykule? Jest to dość proste, ponieważ organizm wyraźnie daje znać o problemach z ich trawieniem. Osoby cierpiące na nietolerancję glutenu po jego spożyciu zauważą u siebie:

• bóle brzucha,
• nudności i wymioty,
• biegunki,
• wzdęcia,
• uczucie pełności,
• ciągłe zmęczenie,
• skurcze mięśni,
• pojawiające się migreny,
• ogólne złe samopoczucie.

Jeśli chodzi zaś o objawy nietolerancji laktozy, to obejmują one:

• biegunki,
• bóle brzucha,
• wzdęcia i gazy,
• alergia pokarmowa,
• uczucie przelewania się w brzuchu.

Jeśli zauważasz u siebie takie objawy lub podobne, to może być znak, że Twój organizm ma problem z przyswajaniem tych składników. W takim przypadku skonsultuj się z lekarzem, który Cię zdiagnozuje i podpowie Ci, jak dalej postępować. W przypadku pozytywnego wyniku będziesz musiał odstawić produkty zawierające nawet małe ilości laktozy, aby przestały Ci szkodzić. 

Dieta bez laktozy i glutenu – efekty

Wiesz już, że ten sposób odżywiania nie jest dla każdego. Jeśli jednak należysz do osób, które mają wrodzoną nietolerancję laktozy, to myślisz nad tym, jakie korzyści przyniesie Ci ta zbilansowana dieta. Poniżej przedstawiamy ich listę:

• pozbędziesz się dolegliwości trawiennych, takich jak wzdęcia, biegunki lub uczucie pełności, 
• zmniejszysz i wyregulujesz masę ciała,
• poprawisz kondycji skóry i lepsza cera,
• wyregulujesz gospodarkę wodną organizmu,
• zmniejszysz lub doprowadzisz do całkowitej eliminacji migreny i nudności.
• Jeśli dostosujesz kaloryczność menu do swoich potrzeb, to na diecie bezlaktozowej możesz też schudnąć. Jednak nie polecamy Ci tej diety jako sposobu na odchudzanie, jeśli jesteś zdrowy i jesz wszystko. 

Podstawą utraty wagi jest ujemny bilans kaloryczny, co oznacza przyjmowanie mniejszej ilości jedzenia niż potrzebuje Twój organizm. Kolejną rzeczą jest dbanie o jakość i pochodzenie pokarmów. Produkty bogate w cukry proste, w tłuszcze trans i z dodatkami chemicznymi nie sprawią, że odzyskasz zdrowie i szczupłą sylwetkę.

Dieta bez glutenu i laktozy – co jeść i czego nie jeść przy nietolerancji?

Gluten to białka, które są w produktach mącznych - to gliadyna i gluteina. Odpowiadają za elastyczność ciasta i ograniczają jego wysychanie. Ich głównym źródłem są pszenica, jęczmień, owies i żyto. Organizm reaguje na ich obecność tak, jak na toksyczne substancje. To powoduje nieprawidłową reakcję w układzie odpornościowym człowieka. 

Ten składnik spotkasz we wszystkich tradycyjnych produktach zbożowych i mącznych (pieczywo, makarony, płatki zbożowe itd.). Znajdziesz go także w innych pokarmach, do których produkcji nie używa się zboża.

Na to białko natkniesz się m. in. w konserwach, wędlinach czy w gotowych sosach. Znajdziesz je też w niektórych słodyczach i suszonych owocach. Osoby na diecie bezglutenowej powinny dokładnie sprawdzać etykiety produktów pod kątem tego, czy w ich składzie nie ma tego składnika.

Laktoza jest dwucukrem - znajdziesz ją w mleku i nabiale. To składnik mleka, który w jelicie cienkim jest rozkładany na cukry proste za pomocą laktazy, jednego z enzymów. Dlatego wiele osób bez zdolności do trawienia laktozy decyduje się na dietę bez nabiału. Co ciekawe, poza mlekiem i produktami mlecznymi można ją znaleźć także w innych produktach spożywczych, takich jak gotowe dania, wędliny czy słodycze. Jest skutecznym polepszaczem smaku.

Łatwo jest kupić coś, czego zjedzenie wywoła przykre dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Być może w tym momencie zadajesz sobie pytanie, które brzmi mniej więcej: dieta bezlaktozowa – co jeść, skoro na wszystko trzeba uważać?

Co warto jeść przy nietolerancji laktozy i glutenu?

Eliminacja tych dwóch składników z diety nie oznacza rezygnacji ze zdrowego odżywiania. Osoby na diecie eliminacyjnej powinny trzymać się zasad racjonalnego żywienia (np. jedząc 4-5 posiłków dziennie); pilnować tego, aby ich dieta była dobrze zbilansowana i zwracać uwagę na to, aby dostarczyć ich organizmom niezbędne składniki odżywcze. Muszą także kontrolować, czy przyjmują w ciągu dnia odpowiednią ilość płynów. Osoby takie powinny zjadać produkty bez laktozy:

• bezglutenowe produkty zbożowe – na etykiecie produktu pojawia się znak przekreślonego kłosa
• warzywa i owoce,
• mleko i przetwory mleczne bez laktozy,
• mięso, wędliny, jaja i ryby,
• tłuszcze.

Przy nietolerancji laktozy nie warto rezygnować całkowicie z mleka i jego przetworów, bo są to wartościowe źródła wapnia i białka. Obecnie bez trudu zastąpi je mleko bez laktozy, które znajdziesz w każdym sklepie.

Dieta bez laktozy nie musi być trudna

Mamy nadzieję, że udało nam się Ci pokazać, że dieta eliminacyjna nie musi być skomplikowana. Wystarczy trzymać się kilku prostych zasad, abyś czuł się dobrze we własnym ciele. Jeśli nie tolerujesz tych składników pokarmowych, wykluczenie ich z diety będzie najlepszym, co możesz zrobić. Pamiętaj jednak, aby nie decydować o tym na własną rękę, ale najpierw skonsultować się z lekarzem oraz dietetykiem.

Musisz wiedzieć, że co dziesiąta osoba na świecie ma nietolerancję na gluten, a wielu ludzi choruje na celiakię. W tym przypadku ten element diety również jest wykluczony. Celiakia to podstępna choroba genetyczna powodująca niedożywienie i liczne problemy z układem pokarmowym. Aby potwierdzić lub wykluczyć to schorzenie, należy wykonać badanie DNA w laboratorium z atestem. 

Nietolerancja pokarmowa na laktozę wynika z braku enzymu laktazy. Organizm osoby z taką przypadłością nie wydziela tej substancji i nie trawi cukru mlecznego. Co warto wiedzieć, może to być związane z pochodzeniem etnicznymi i cechami genetycznymi. Mieszkańcy Europy i północnych Indii o wiele lepiej tolerują mleko niż osoby z Azji, Afryki lub Ameryki Południowej.

W niektórych chorobach (Leśniowskiego - Crohna, schorzenia jelit) dochodzi do mniejszego wydzielania laktazy, dlatego wymuszają czasową eliminację produktów z laktozą. W okresie złagodzenia tych chorób te dolegliwości ustępują i wtedy można wrócić do poprzednich nawyków żywieniowych.

Jeśli nie tolerujesz laktozy, to starasz się wykluczyć produkty mleczne ze swojej diety. Jednak nie zawsze jest to możliwe, bo mleko w proszku jest ukrytym składnikiem wielu produktów. Spotkasz je m.in. w słodyczach, w wypiekach czy w pieczywie. Dlatego dieta pudełkowa bez laktozy to rozwiązanie dla osób z nietolerancją na ten składnik. Dzięki temu nie muszą zwracać uwagi na produkty, które są źródłem laktozy i czytać etykiety.